Zehra BAYKAL/YALOVA, (DHA)- YALOVA'nın coğrafi işaretli tarım ürünlerinden biri olan ve yüksek antioksidan içeriği sayesinde ‘süper meyve’ olarak adlandırılan aronyanın hasat dönemine hazırlanılıyor. Türkiye’de ilk kez Yalova’da üretilmeye başlanan aronya için bu yıl yaklaşık yüzde 25 artışla 250 ton rekolte bekleniyor. Kentte toplam 510 dekar alanda aronya üretimi yapıldığını belirten Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa İlmeç, “Aronya, çalımsı bir bitki olmasıyla birlikte gelişme sürecinin 3 ile 5 yıl arasında en yüksek verime ulaştığını görüyoruz. Önümüzdeki yıllarda bu rekoltenin 500 tonlara kadar ulaşacağını tahmin etmekteyiz” dedi.
İçindeki antioksidan miktarı nedeniyle ‘süper meyve’ olarak bilinen aronyanın Türkiye’de ilk üretimine başlandığı kent olan Yalova’da, hasat için sayılı günler kaldı. Bu yıl ikincisi düzenlenecek olan 'Yalova Aronya ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Festivali'nde üreticiler ilk hasadı 12 Eylül'de yapmaya başlanacak. Geçen yıl yaklaşık 200 ton rekolte gerçekleştirilirken, bu sene ise yüzde 25’lik bir artışla 250 ton aronyan elde edilmesi bekleniyor. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü'nde 2012 yılında adaptasyon çalışmalarına başlanan sağlık deposu meyvenin ilk bahçesi ise Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından 2017 yılında kentte kuruldu. O günden bu yana Yalova'da üretilmeye başlanan aronya 2021 yılında coğrafi işareti alındı. Ana vatanı Kuzey Amerika olan aronya meyvesi, Yalova’da 150 çiftçiyle 510 dekar alanda üretiliyor.
Ortaburun köyünde 3,5 dönümde üretim yapılan alanda hasat öncesi inceleme yapan Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa İlmeç, aronyanın olgunluk seviyesini ölçmek için brix değeri kontrolü yaptı. Hasat için meyvenin 18 ile 24 arasında bir ölçüde olması gerektiğine dikkati çeken İlmeç, inceleme yaptığı bahçenin hasada hazır olduğunu belirtti.
‘BU YIL YÜZDE 25’LİK ARTIŞ BEKLENİYOR’
Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa İlmeç, “Yalova’nın coğrafi işaretli ürünü olan aronya bahçesindeyiz. Aronya, üzüme benzeyen bir meyve. Aronyanın genel özelliği antioksidan bakımından çok yüksek değerlere sahip, ayrıca beyin ve sinir sistemine besleyici özelliği, yaşlanmayı geciktirici özelliğiyle, soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlara karşı da vücut direncini artıran özelliğe sahip bir meyve. Aronya, 2012 yılında ilk defa Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından ülkemizde çalışılmaya başlamış ve 2017 yılında ilk defa çiftçilerimiz tarafından sahada tatbiki gerçekleşmiştir. 2017 yılından bugüne ise özellikle Bakanlığımızın, aynı zamanda İl Müdürlüğümüzün ve Özel İdare’nin, Doğu Marmara Araştırma Enstitüleri gibi birçok kurum tarafından desteklenmiş ve bugün ilimizde yaklaşık olarak 510 dekar alanda 150 çiftçimiz tarafından aronya yetiştiriciliği yapılmaktadır. Geçtiğimiz yıl aronyada 200 tonluk hasat varken, bu yıl özellikle bu hasadın yüzde 25'lik bir artışla 250 ton civarında olmasını bekliyoruz. Aronya çalımsı bir bitki olmasıyla birlikte gelişme süreci 3 yıl ile 5 yıl arasında en yüksek verime ulaşıyor. Önümüzdeki yıllarda bu rekoltenin 500 tonlara kadar ulaşacağını tahmin etmekteyiz” ifadelerini kullandı.
BAKLAVASI DA YAPILIYOR
Yalova Aronya ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Festivali’nin ikincisini düzenleyeceklerini belirten İlmeç, “Yalova ile özdeşleşmiş olarak da aronya bitkisi, geçtiğimiz yıl ilki yapılan festivalle şehirdeki bütün katılımcılarla birlikte bir festival yapılmıştı. Bu sene ise 12, 13 ve 14 Eylül tarihlerinde yine geniş bir katılımla ülkemizin çeşitli yerlerindeki aronya üreticileriyle bir festival tertip etmekteyiz. Aronyamızın hasadı, özellikle eylül ayının ilk iki haftası, bazen mevsim şartlarına göre de bir hafta daha uzayarak eylül ayı içinde yapılmaktadır. Yalova yetiştiricilerinin çok özellikleri de bulunmakta. Özellikle içinde bulunduğumuz bahçe, ilimizdeki diğer bahçelerde yetiştiricilik sezonu boyunca İl Müdürlüğümüzce yetişme aşamaları takip ediliyor. Aynı zamanda hasada yaklaşıp yaklaşmadığını, meyvenin olgunlaşıp olgunlaşmadığı hususunda çalışma arkadaşlarımız sahada yakından takip etmekteler. İçinde bulunduğumuz bahçede de biz de biraz önce baktığımızda meyvenin brix değerinin hasat için uygun olan 18 ile 24 arasında olduğunu bizzat gördük. Artık bu bahçemizi de rahatlıkla hasat edeceğimizi anlamış olduk” dedi.
Aronya meyvesinin baklavası, yoğurdu ve kurabiyesi gibi birçok ürününün yapıldığına da değinen İlmeç, “Aronya, ülkemizde yaygınlaşan bir meyve çeşidi olmasıyla birlikte insanlarımızın damak tadına hitap eden bir lezzeti bulunmakta. Ayrıca ürün olarak da sanayide işlenmekte. Aronyanın özellikle yoğurdu, baklavası, kurabiyesi gibi çeşitli ürünleri de tüketicilerin beğenisine sunulmakta” diye konuştu.
‘3,5 DÖNÜMDE ÜRETİM YAPIYORUM’
Geçen yıla göre bu sene ürününde artış olduğunu belirten Süphan Yarkın (70), “Uzun yıllar devlet memurluğu yaptıktan sonra emekliye ayrıldım ve 2019 yılından itibaren İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün desteğiyle başladım. O yıl tanıdım aronyayı, iyi ki tanımışım. O zaman bir dönüme veriliyordu. Bir dönüme aldım, sonra bunu 3,5 dönüme çıkardım. Şu anda 3,5 dönümde üretmeye devam ediyorum. İlk aronyayla bir arkadaşımın vesilesiyle tanıştım. O şekilde başladım. Yaklaşık 6 senedir üretiyorum. Satışta biraz pazar konusunda sıkıntımız var. Geçen yıl ürünümüz daha azdı, hava koşullarına bağlı tabi. Bu sene bir gün bile kar yağması ürünü etkiliyor. Bu sene ürün daha çok. Bir ton veya bir tonu biraz daha geçebilir bir ürün bekliyorum” dedi. (DHA)