Gülşah ÖZGEN-Eser PAZARBAŞI/ADANA, (DHA)- ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, 1500'e yakın türü olan köpek balıklarının dünya genelinde popülasyonunun yarı yarıya azaldığına dikkati çekerek, "Köpek balığının etinin yanı sıra özellikle karaciğeri çok değerli. Bunlar kozmetik sanayisinde kullanıyor. Derisinden zımpara ve dekorasyon malzemeleri yapılıyor. Ayrıca direkt olarak köpek balığı ile beslenen dünyada birçok ülke var. Bunların arasında en popüler olanı ise köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Nesli tükenme tehlikesi altında. Ancak bu hayvanlar yok olursa deniz ekosistemi çöker" dedi.
Dünya genelinde köpek balığı popülasyonunun azalma gösterdiğine işaret eden ÇÜ Su ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, açıklamalarda bulundu. 1500'e yakın köpek balığı türü olduğunu, bunların birçoğunun da koruma altına alındığını belirten Prof. Dr. Çevik, "Akdeniz'de bulunan köpek balıklarının da hemen hemen yarısı koruma altında diyebiliriz. Akdeniz'de yapılan araştırmalarda, köpek balığı popülasyonunun yarı yarıya düştüğü tespit edildi. Hatta bazı türlerde lokal yok oluşlar başladı. O yüzden şu anda Avrupa Birliği ve Tarım Bakanlığımız birçok türün yakalanmasını, teknede bulundurulmasını, karaya çıkarılmasını yasaklamış durumdadır. Ancak kaçak olarak kıkırdaklı balık avcılığının sürdüğünü söyleyebilirim. Bunlar kırmızı listeye alınan ve nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerdir" diye konuştu.
'POPÜLASYONDAKİ AZALMANIN NEDENİ AVCILIK'
Köpek balıklarındaki popülasyonun dünya genelinde azalmasının nedeninin aşırı avcılık olarak gösterildiğini ifade eden Prof. Dr. Cem Çevik, "Aşırı avcılık çok büyük bir problem, özellikle Akdeniz dışında Afrika ülkelerinde, Asya'da köpek balığı yüzgecine çok fazla talep var. Bu talep o kadar fazla ki dünyada bu iş için 150 milyon ile 250 milyon kıkırdaklı balık öldürüldüğüne dair bilgi var. Kıkırdaklı balıkların etinden sütünden derler ya, her şeyinden yararlanıyorlar. Mesela çorbası dahi yapılıyor" ifadelerini kullandı.
‘AFRİKA VE ASYA'DA YÜZGEÇLERİNDEN ÇORBA YAPILIYOR'
Köpek balıklarının başta yüzgeçleri olmak üzere birçok organının çeşitli sektörlerde yoğun olarak kullanıldığına dikkat çeken Çevik, "Köpek balığının etinin yanı sıra özellikle karaciğeri çok değerli. Bunları kozmetik sanayisinde kullanıyorlar. Bunun yanında derisinden zımpara ve dekorasyon malzemeleri yapılıyor. Ayrıca direk olarak köpek balığı ile beslenen dünyada birçok ülke var. Bazı Afrika ve Asya ülkelerinde çok yaygın bir şekilde köpek balığı eti tüketiliyor. Bunların arasında en popüler olanı ise köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Yüzgeçleri için maalesef köpek balıkları çok fazla avlanıyor" dedi.
'KÖPEK BALIKLARI YOK OLURSA DENİZ EKOSİSTEMİ ÇÖKER'
Köpek balığı filmlerinden etkilenenlerin bu hayvanlara karşı negatif yaklaşımı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Cem Çevik, dünyada köpek balığı saldırısı sonucu ölen insan sayısının yılda 10 kişi olduğunun altını çizerek şöyle konuştu:
"Bunların da çok büyük kısmı Güney Amerika, Güney Afrika ve Avustralya'da oluyor. Dünyada hayvanlar tarafından öldürülen insan sayısına baktığımızda bu çok düşük bir rakamdır. Deniz ekosisteminde besin piramidinin en üstünde yer alan köpek balıklarının alttaki tüm canlıları kontrol eden bir yapıları var. Biz bunları yok edersek alttaki canlıların popülasyonunda aşırı çoğalma olur ve bu ekosistem çöker. Nesli tükenme tehlikesi altında. Ancak köpek balığı filmleri insanları çok fazla etkiliyor. Hatta insanlar denize girmekten korkmaya başladı. Bence bir insanın denizde köpek balığı ile karşılaşması milyonda 1 olan, çok düşük bir olasılıktır. Köpek balıkları alaca karanlıkta beslendikleri için bizi görseler bile saldırma ihtimallerinin çok çok düşük olduğunu söyleyebilirim."
NESLİN TÜKENME TEHLİKESİNE KARŞI ÇALIŞMA BAŞLATTILAR
Kıkırdaklı balıkların korunması ve popülasyonun artması adına Mersin, Taşucu, Silifke ve İskenderun körfezlerinde kemane balıkları ve özellikle kum köpek balıklarının üreme ve yavru bakım alanlarını tespit etmek amacıyla çalışma başlattıklarını söyleyen Prof. Dr. Çevik, bu alanların tespitinin tamamlanmasıyla birlikte koruma altına alınması için gerekli girişimlerin başlatılacağını sözlerine ekledi. (DHA)
