Genel olarak emekli olabilmek için gerekli şartlar yaş, prim gün sayısı ve çalışılan yıl olarak karşımıza çıkıyor. Gerekli şartların sağlanması için kişinin bir yerde çalışması veya kendisi için gerekli prim gün sayısına tekabül eden tutarları ödemesi isteniyor. Ancak herhangi bir yerde çalışmayan ev hanımları da gerekli prosedürleri sağlamaları durumunda emekli olabiliyor. Belirtilen kişilerin emekli olabilmelerine ilişkin olarak üç seçenek karşımıza çıkıyor. Bunlar doğum borçlanması, isteğe bağlı sigortalılık ve vergisiz esnaflık olarak sıralanıyor.
Doğum Borçlanması İle Emeklilik
Doğum borçlanması ile emeklilikte kadınların doğumdan önce sigortasının olması gerekiyor. Doğumdan önce sigortası bulunan annelerin doğumdan sonra sigortasız olarak geçirdikleri azami iki yıla kadar olan kısmı için borçlanma yapabiliyor. Bu sayede örneğin iki çocuğu olan bir anne dört yıl borçlanmış oluyor. Emeklilik için gününü tamamlayamayan ev hanımları bu sayede emeklilik hakkı kazanabiliyor.
İsteğe Bağlı Sigorta İle Emeklilik
Tercihe ilişkin emeklilikte bazı şartların sağlanmış olması gerekiyor.
Bu şartlar;
-Kişi 18 yaşını tamamlamış olmalıdır.
-Gelir vergisinden muafiyetini belgelemelidir.
-Herhangi bir sigortalı iş nedeniyle aylık almamalıdır.
-Sigorta yapılması zorunlu olan iş kollarında çalışmamalıdır.
Şartları sağlayan ev hanımları isteğe bağlı sigorta yaptırarak emeklilik hakkı kazanabiliyor. Bu tercih seçiminde yapılması gereken her ay düzenli olarak prim ödemesi yapılmasıdır. Her ay yapılacak ödeme o yıl belirlenen asgari ücretin %32’ sini yatırmakla işler hale geliyor. Böylelikle hem başvuru sahibi anne emekli olabiliyor hem de başvuru sahibinin aile üyeleri sağlık hizmetlerinden ücret ödemeden yararlanabiliyor.
Vergisiz Esnaflık Yöntemiyle Emeklilik
Vergi ödemeden esnaflık yapanların emeklilikleri bazı şartlara bağlanmıştır. Vergisiz esnaflardan istenen şartlar şu şekilde sıralanmıştır.
Şartlar;
-Herhangi bir işyeri açmadan ve motorlu herhangi bir taşıt kullanmadan ticaretle iştigal etmelidirler.
-Mesleklerini gezerek icra edenlerden olmalıdırlar.
-Evlerde işçi çalıştırmadan üretim yapıp pazarlayanlardan olmalıdırlar.
Bu kişiler literatürde vergisiz esnaf olarak adlandırılıyor. Belirtilen işleri yerine getiren ev hanımları esnaf muaflık belgesi alarak sigortalı sayılabiliyor. Aylık yaptığı işler sayılan vergisiz esnaf ev hanımları bu sayede emeklilik hakkından yararlanabiliyor.
Ev Hanımlarının Emeklilik İçin Başvuruları
Şartları sağlayan ev hanımları emeklilik için başvurularını sosyal güvenlik kurumuna, ilgili kuruma bağlı il ve ilçe müdürlüklerine veya e-devlet üzerinden yapabiliyorlar. Sigortalılık işlemleri başvuru tarihinden itibaren başlıyor.
Ev Hanımlarının Sigortalılık Durumu
Bu kapsamda bulunan ev hanımları 4-b kapsamına dahil oluyor. Normal emeklilik için isteğe bağlı bir şekilde 9000 prim günü ödeme yapılması gerekiyor.
İlgili düzenlemenin çıkış noktası Avrupa’ da yaşayan ev hanımlarının yurt dışı borçlanması yaparak emeklilik hakkı kazanmaları üzerine Türkiye’ de yaşayan ev hanımlarına da aynı hakların verilmesi bağlamından doğmuştur. Ev hanımlarına tabiri caizse ilaç gibi gelen bu uygulama aynı zamanda sosyolojik açıdan kadınların hayata daha sağlıklı bakmalarında büyük bir öneme sahiptir.